Wet DBA, opnieuw uitstel (update januari 2019)

Vanaf 1 mei 2016 geldt de Wet DBA. Nog voordat de wet in werking zou treden, was er al flinke maatschappelijke onrust. Opdrachtgevers en opdrachtnemers vonden de regels te onduidelijk en dus de risico’s dat de feiten anders dan bedoeld zouden worden uitgelegd te groot. De ‘handhaving’ werd daarom uitgesteld tot juli 2018. Dat betekent dat de Belastingdienst bij een controle op naleving van de Wet DBA het verleden niet corrigeert tenzij er sprake is van een zogenaamde ‘kwaadwillige’. Handhaving zal zich eerst richten op de ernstige gevallen, denk dan aan opzet, fraude of zwendel.

Inmiddels zijn we in 2018 en we weten nog niet met welke regels de Wet DBA vervangen zal worden. Voorlopig worden er nog veel gesprekken gevoerd met organisaties van belanghebbenden. Omdat het naar verwachting nog tot 2020 gaat duren voordat er een nieuwe wet komt en de handhaving was uitgesteld tot 1 juli 2018, zou controle op de Wet DBA na 1 juli van dit jaar wel mogelijk worden. In het regeerakkoord was al aangekondigd dat verder uitstel zou volgen. Nu is de handhaving tot in ieder geval 1 januari 2020 uitgesteld. Wel kan de Belastingdienst vanaf 1 juli 2018 in meer gevallen ingrijpen dan voor 1 juli 2018. Er wordt echter niet speciaal op dit punt gecontroleerd. Alleen wanneer er om een andere reden een controle plaatsvindt, dan wordt dit punt meteen meegenomen.

De Belastingdienst mag na 1 juli 2018 ingrijpen indien er aan alle drie de volgende eisen is voldaan:

• er is sprake van een (fictieve) dienstbetrekking (in de visie van de Belastingdienst).
• er is sprake van evidente schijnzelfstandigheid. Wat denkt een buitenstaander als hij deze feiten hoort? Denk aan iemand die fulltime als zelfstandige voor een opdrachtgever aan de slag is, ook al gedurende meerdere jaren, met name in de situatie dat deze zelfstandige eigenlijk liever werknemer zou worden maar niet in de positie is om dit af te dwingen;
• er is sprake van opzettelijke schijnzelfstandigheid. Met andere woorden: partijen moeten zich bewust zijn geweest van het feit dat er mogelijk sprake is van schijnzelfstandigheid. Er is ook sprake van opzet als een situatie is voorgelegd aan de Belastingdienst en deze meerdere keren heeft aangegeven dat er naar zijn mening sprake is van schijnzelfstandigheid.

Update januari 2019:

Onlangs is bekend gemaakt dat de opvolger voor de Wet DBA voorlopig nog op zich laat wachten en waarschijnlijk niet eerder dan 2021 in werking zal treden. Het is de bedoeling dat opdrachtgevers via een webmodule een opdrachtgeversverklaring verkrijgen als uit de vragen blijkt dat er geen sprake is van een dienstverband.

In de bijlage van het Handboek Loonheffingen van de Belastingdienst is een verduidelijking van de term gezagsverhouding opgenomen.